Што е дозволено во исхраната без глутен?
Месо: свинско, јагнешко, телешко, пилешко, мисирка, патка, фазан. Начин на подготовка: варено, сушено пржено, печено.
Риба: Дозволени се сите видови риби и школки.
Дозволени производи од месо: сите видови на домашни производи, без несакани состојки, подготвени од страна на самите себеси (шунка, сланина, колбаси, итн …).
Зеленчук: сите видови на зеленчук. Користењето на индустриски конзервиран зеленчук не е сигурно поради примената на стабилизатори и емулгатори, кои се главно по потекло и на база на скроб. Одтаму дозволено е да се користи лично конзервиран зеленчук каде во производството се додаваат сигурни конзерванси кои не содржат глутен.
Овошје: сите видови свежо овошје. Употребата на зашеќерено овошје е дозволено, само доколку тоа е проверено и се подготвува со кандирање со примена индустриски кристален шеќер. Во одредени постапки производителот може да користи производи од пченично брашно (во тек на процесот на сушење, на стаклената амбалажа…) при приготвување на зашеќереното овошје. Обрнете внимание при примена на суви сливи и суви смокви (кои најчесто се приготвуваат со предходно забрашнување).
Понекогаш за кандирање се користи индустриски произведен шеќер во прав, што не е дозволено бидејќи во него има 5% пченичен скроб за да се спречи стврднување на шеќерот. Од домашните овошни намирници, дозволени се овошни сокови, пире, џем, мармалад, компоти и слатко овошје од сите видови со докажан конзерванс. Во моментов, во нашата земја тешко е да се утврди составот на адитивите и нивното потекло. Поради оваа причина за сите од горенаведените производи за сега најдобро е да се користат приготвени во домашна режија.
Јајца
Зрна и семиња: ореви, семки од сончоглед, семки од тиква, бадеми, лешници, сусам, леблебија, кикирики (по можност печени во проверени печки), ф’стаци, желади, костени, сенф, афион, шафран, семе од луцерка и кокос. Во индустрискиот процес на печење на овие плодови, брашното често се користи за да се обезбеди прилепување на овие производи.
Соја е дозволено, но да не се користи соја сос (може да содржи јачмен).
Млеко: кога не сте лактоза нетолерантни, можете да користите млеко, јогурт, кисело млеко. Не користете индустриски приготвени овошни јогурти, освен ако немаат декларација за безглутенски.
Сирења: кравјо, козјо и овчо, старо или младо, доколку тие се подготвени од природно сириште. Не се дозволени ако се направени со додавање на дестилиран бел оцет. Дозволени се типовите на Ајдамер, Пармезан, Моцарела и Чедар. Индустриските кремови или пастеризирани сирења само доколку се направени од контролирани состојките, може да се користат. Не користете сирења со конзерванси и ваков кашкавал.
Замена за млеко: ориз, соја, компир, кокосово млеко.
Масла: сончогледово масло, маслиново и пченкарно.
Оцет: јаболков, овошен, вински и пченкарен без адитиви. Не е дозволен дестилиран бел оцет (што е по потекло од пченица).
Кафе: свежо мелено кафе. Често, во процесот на производство на кафе, се додава и јачмен. Инстант кафе и кафето со засилувче на арома може да содржат адитиви од пченица исто така.
Какао: чисто какао е дозволено без адитиви. Варено какаоо обработено со алкалии, не е дозволено.
Супа: сите форми на домашно приготвена супа се дозволени. Не е дозволена примена на индустриски, ресторански, конзервирана супи и чорби во форма на коцки или во прав.
Сладолед: дозволен е доколку е приотвен во домашни услови без несакани додатоци. Да не се користи индустриски, од вендинг машини и без докажан состав, освен доколку е деклариран дека е без глутен.
Слатки: не се употребуваат никакви индустриски приготвени бонбони, колачи, торти, крем, чоколада, тврд карамел, локум, освен ако не се декларирани дека не содржат глутен и дека се без алергени.
Шеќер: Кристален шеќер, мед, природен кафеав шеќер, фруктоза е исто така дозволена. Белиот шеќер може да се карамелизира (бојата на карамелата може да содржи јачменов слад). Индустрискиот шеќер во прав може да содржи 5% пченичен скроб за да се спречи колагенизација.
Прашок за пециво, квасец, маргарин: дозволена е примена на строго проверени прашок за пециво, квасец и маргарин. Бидете внимателни за составот во сите овие производи.
Брашно: тоа е дозволено доколку е пченкарано жолто и бело брашно, пченкарно брашно, бело оризово брашно, кафеаво оризово брашно, сладко оризово брашно и ориз, сојино брашно, брашно од компир и компиров скроб, наут, костеново брашно, сорго брашно, бадемово и од лешници.
Сите горенаведени брашна се дозволени, доколку суровините којашто се користат за нивна подготовка не се чуваат во исти силоси каде се чуваат пченицата и каде што се бланшира пченицата, јачмен, ‘рж и овес.
Што не е дозволено во исхраната без глутен?
Житни култури: пченица, ‘рж, јачмен, овес, кускус.
Производи од погоренаведените житни брашна, скроб, жито, никулците, трошки од леб, трици, целулоза, слад, слад во прав, сируп, желатин, витамини.
Индустриски производи: конзерванси, адитиви, бои, емулгатори …
Тие не се дозволени и во состав на други производи: тестенини, макарони, шпагети, ориз во микс, житарици, кари во прав, бел бибер, сосови, сенф, кечап, ванила во прав, ванилин шеќер, најголемиот број на мастики за џвакање, сосови за салати, готови јадења , бела алва, шеќер во прав, пудинг, квасец, прашок за пециво, креми.
Производи од месо: не се дозволени сите индустриски производи. Дури и месо од Турција е технички обработено со хидролизиран растителен протеин. Индустриски производи од риба (во тестенини, стекови, хамбургери, ќебапи, со конзервиран зеленчук), како и слични производи од школки. Салами, особено паризер, итн.
Во речиси сите горенаведени производи, во производниот процес се користат скроб и други адитиви. Поради неможноста за утврдување на потеклото на скроб чие потекло не е декларирано, не се советуваат.
Што е без глутен?
Биотин, бета-каротин, калциум фосфат, калциум хлорид, пантотенат, карбоксиметил целулоза, acidum citricum (лимонска киселина), декстроза, sulfosuccinate, фолна киселина, фруктоза, лактоза, лецитин, магнезиум хидроксид, микрокристална целулоза, моноглицериди, диглицериди, полиглицериди, полисорбат, калиум цитрат, калиум јодид, пропилен гликол, моностеарат, propigalat, piridoksinhidrohlorid, аскорбинска киселина (витамин Ц), натриум бензоат, натриум казеинат, натриум цитрат, натриум, сахароза, sulfosuccinate, винска киселина, тиамин хидрохлорид, tricalciumphosphate, витамин А, рибофлавин, natrijumpiridofosfat, гуми (акација, трагакант, гума арабика, рогач, целулоза, ксантин).
Скриен глутен
Кога вашиот лекар ви вели, во тој момент не може ни да замислите како тоа звучи едноставно, но всушност е многу комплицирано. Глутенот не е само во пченицата, и не само лебот и бисквитите се во прашање. Глутенот е скриен насекаде, и не се нарекува глутен, туку под различни имиња и симболи, па дури и во производи каде не се споменува, како на пример,
- Бомбони
- Боја на карамела
- Декстрин
Помфрит – Помфрит од свеж компир направен во домот или ресторан во режија кога се пече во чисто масло е безбеден. Но, каде пржењето компири со користење на истито масло како за пржење на панирани производи (похована риба, пилешко, итн) не се препорачува. Кога е замрзнат, треба да се земе во предвид, бидејќи се користат состојки кои можат да бидат од пченично потекло за да се спречи промена на бојата на помфритот.
Хидролизирани растителни протеини (hvp) или (hpp)
Тие најчесто се наоѓаат во конзервирани производи, колбаси, виршли. И тие можат да бидат адитиви. Во декларацијата не пишува како овој протеин е направен (соја, пченка, ориз, кикирики, или казеин од млеко или пченица). Не користете ги овие производи.
Имитација на морска храна
Иако имитацијата на морска храна почнува со вистински рибин производ, на истите се додава скроб-поврзувач, што може да биде пченкарен скроб, компиров скроб, тапиока, или пченица. Прочитајте ја декларацијата пред да ги купите овие производи.
Лекови
Повеќето производителни за полнење на таблетите и изработка на капсули (на пр. носители), користат пченкарен скроб, лактоза, но може да биде и од пченица. Сирупите, исто така може да содржат супстанции на база на пченица (алкохол, витамини чија база претставуваат пченичните ензими …)
Слад
Слад е широко распространет како засладувач, и може да се направи од пченка, пченица или јачмен. Главно од јачмен.
Модифициран скроб
Се наоѓа на речиси сите декларации за супа а може да се направи од пченка, тапиока, скроб од компир, кои се сите безбедни, но за жал најчесто е приготвен од пченица. Тоа е најчест и најевтин начин да се згуснат производите.
Чај
Чаевите се на листата на дозволени и треба да се избегнуваат ароматизираните чаеви.
Контаминација
Ако сте претпазливи со вашата диета и не мислите дека внесувате глутен, но сепак чувствувате симптоми, дали може да бидат причина за тоа контаминацијата?
Постојат многу извори каде што може да има контаминација:
Ако купувате во продавница за здрава храна, се случува да се користат истите ножеви за глутен и без глутен.
Брашно без глутен може да се пакува преку ист линија за пакување како за производи од брашно или глутен.
Белото пченкарно брашно, леќата и други зрна кои се дозволени во исхраната на пациентите и не содржат глутен, може да се бланширана во иста фабрика, или мелница каде се обработува пченица што треба да бидат строго земено во предвид.
Честите извори на контаминација се силосите во кои се складира пченица, проследено со пченка, како и резервоари за транспорт од силосите до мелници.
На сите странски чоколади, еурокрем, итн., на дното на декларацијата може да се прочита “во овој производ може да се најдат траги од пченица или глутен”. На нашите чоколади, ова често го нема и може да содржат траги од глутен и затоа треба да се избегнуваат.
Во вашата сопствена кујна треба да се обрне внимание на тостерот, пепелниците, кутиите за торта, колачи, вафли, каде може да заостанат трошки. Садовите за подготовка на храна мора да се посебни. Додатоците во исхраната мора да се одделат. Храната што се употребува во храната без глутен мора да биде посебно складирана.
Ако купувате безглутенски бисквити со џем во продавница за здрава храна, бисквитот може да е без глутен, но мармаладот и џемот е прашање дали содржат глутен.